इंडियन नेव्ही ने भारतीय तेजस च्या जागेवर फ्रांस चे राफेल Rafale-Marine का निवडले ?
Rafel-Marine सोप्या भाषेमध्ये सांगितले तर हवेमध्ये कलाबाजी किंवा युक्ती करण्याची क्षमता या सागरी विमानाची पण चांगली आहे. फक्त हेच कारण होते की फक्त तेजस ही नाही तर Rafel-Marine आपला प्रतिस्पर्धी Boing च्या F/A-18 सुपर हॉरनेट पेक्षा इंडियन नेव्ही ला जास्त आवडत होता.
इंडियन नेव्ही ने भारतीय तेजस च्या जागेवर फ्रांस चे राफेल का निवडले ? rafel jate
Rafel-Marine अमेरिकेचे पूर्व नेवल ऑफिसर Alfred Thayer Mahan यांची एक फेमस लाईन आहे “Whoever rules the waves rules the world.” मानले की जो लाटेवर राज करतो, तोच संपूर्ण जगात राज करील. आपल्या धरतीचा 70% भाग हा पाण्याचा आहे. हे बघता मिलिटरी पॉवर बद्दल बोलले तर नौसेना अधिक महत्वाची होते. ब्रिटन च्या विशाल सम्राज्याच्या मागे त्याच्या नेवल पॉवर चा हात मानला जातो.
“रॉयल नेव्ही ” ची विशाल ताफ्यामुळे ब्रिटन ने एका काळात जगाच्या बहुतांशी भागात राज केले होते. अशे कित्येक पण भाग आहेत की जेथे नौसेना ने युद्धच्या वेळी युद्धचे स्वरूप बदलले आहे.फ्रांस चा Normandy याचा साक्षीदार आहे. ठीक आहे ही तर झाले नेव्हल पॉवर चे महत्व आता थोडेसे भारताकडे येऊ साल 1615. 18 सब्टेंबर ला गुजरात च्या सुरत तटावर एका जहाजाने लंगार टाकला. या जाहजामध्ये होते ब्रिटेनच्या राजाचे दूत ‘सर थॉमस रो’ जो मुघल बादशाह जहांगीर च्या दरबारामध्ये आले होते ही ती भेट होती ज्यामुळे भारताचे भविष्य बदलून गेले होते.इंडियन नेव्ही ने भारतीय तेजस च्या जागेवर फ्रांस चे राफेल का निवडले ?
• Rafale-Marine आजच्या काळात भारत हा एक सार्वभौम देश आहे, तेव्हा त्याची नौसेनेला आधुनिक हत्यार घेऊन जाणारे विमानवाहक पोत(Aircraft Carrier) सारख्या मोठ्या हत्याराची गरज आहे. असे बोलले जाते की विमानवाहक पोत कोणत्याही प्रकारच्या नेव्हल वारफेयर मधे यशाची चावी असते. भारताजवळ सध्या 2 एअरक्राफ्ट कॅरिअर आहे. आता कॅरिअर आहे तर त्यावर उतरण्यासाठी जहाज पन पाहिजे.
भारताजवळ 2 असे विमान आहे जे एअरक्राफ्ट कॅरिअरस वर ऑपरेट करण्याची क्षमता ठेवतात. हे विमान Mig-29K आणि Light Combat Aircraft. Mig-29K ला भारताने रशिया कडून खरेदी केले होते व Light Combat Aircraft ला भारताने स्वतः आपल्या देशात डेव्हलप केले आहे. आताही यावर अजून काम चालू आहे. हे जहाज अजून पण डेव्हलपिंग स्टेज वर आहे. आता Mig-29K विमान जुने होत चालले आहे आणि भारताला नेव्हल ची आव्हाने वाढतं आहेअशा वेळी भारतीय नेव्ही ला गरज आहे अश्या एअरक्राफ्टची जो एअरक्राफ्ट कॅरिअर वर ऑपरेट करता येईल. आणि येथेच गोष्ट येते चॉईस ची. 24 सब्टेंबर 2024 ला ‘ द युरेशियन टाइम्स ‘मधे एक रिपोर्ट छापली गेली. यामध्ये सांगितले गेले होते की इंडियन नेव्हीने 2018 मधे Light Combat Aircraft चे नेव्हला व्हर्जन Twin Engine Deck
Based Fighter मधे इंटरेस्ट दाखवला होता. परंतु नेव्हीने फ्रेंच कंपनी डेसौल्ट एविशन चे राफेल मारिन मधे इंटरेस्ट दाखवला. राफेल चा एक दुसरे व्हर्जन इंडियन नेव्ही आधीपासूनचा वापरत आहे. आता प्रश्न हा आहे की इंडियन मेड Light Combat Aircraft आणि फ्रांस मधे बनलेले राफेल या दोन्ही मधे काय खाशीयत आहे. क्रमा क्रमाने समजून घेऊ.२६ राफेल M खरेदी करण्याच्या करारावर होणारी चर्चा गेल्या महिन्यात सुरु झाली.भारत आणि फ्रांस यांचाय्त २६ राफेल सागरी विमाने खरेदी करणे जवळपास निचित झाले आहे.Rafale-Marine
• राफेल मरिन (Rafale-Marine) –
rafale-marine भारतीय वायुसेना याच राफेल चा वापर आपल्या सैन्यात करते पन जसे की याच्या नावाने जाहीर होते की, राफेल मरीन म्हणजेच मरीन ऑपरेशन साठी वापरण्यात येणारे राफेल. याला Rafel-M देखील बोलले जाते. याला पण फ्रेंच कंपनी डसौल्ट इव्हिशन कंपनी बनवते. या विमानामध्ये Active Electronically Scanned Array (AESA) रडार लावले आहे. हे रडार Rafale-Marine हवेत असलेले टार्गेट ला माहिती करू नष्ट करते. हे एक सिंगल सीटर जहाज आहे ज्याचे विंगस्पेन 10.90 मिटर लांब आहे. लांबी 15.30 मिटर आणि उंची 5.30 मिटर आहे. राफेल-M 24.5 टन चे लोड घेऊन टेक ऑफ करते. याच्या व्यतिरिक्त 9.5 टन एक्सट्रा लोड उचलण्याचे क्षमता या जहजामधे आहे.
Rafale-Marine हे विमान 50 हजार फूट उंचिपर्यंत ऑपरेशन करू शकतो. सोबत याचा टर्न रेट, सोप्या भाषेत तो हवेमध्ये कलाबाजी करण्यासाठी व युक्ती करण्यासाठी देखील चांगले आहे. हेच कारण होते की राफेल-मरीन आपल्या प्रतिस्पर्धी बोईंग F/A-18 सुपर हॉरनेट पेक्षा इंडियन नेव्हील जास्त आवडले.याच्या रडारच्या विषयी एक गोष्ट आहे की हे अतिउत्तम प्रकारे काम करते.याची टॉप स्पीड 1389 किलोमीटर प्रति तास आहे. भारतातील राफेल लढाऊ विमानापेक्षाराफेल मरीन अधिक प्रगत आहे. या राफेल चे इंजिन हे अधिक प्रमाणात शक्तिशाली आहे, आयच कारणामुळे हे आयएनएस विक्रांत या लढाऊ विमानावरून स्की जंप करू शकते. राफेलच्या दोन्ही प्रकारातील सुमारे 85% घटक समान आहेत. याचा अर्थ सुटे भागांशी संबंधित कोणतीही कमतरता किंवा समस्या कधीही होणार नाही.Rafale price in Indian rupees
Rafale-Marine बद्दल एक बातमी अजून आहे की यामध्ये लावले जाणारे हत्यार हे भारतीय नसणारे आहे. याचे कारण सांगितले की बिजनेस स्टॅंडर्ड च्या एका रिपोर्ट मध्ये दिले गेले की रफेल मरीन चा खर्च कमी झाला आहे केले जाणारे बदलावाला आता ड्रॉप केले आहे. कारण की भारतीय हत्यारा सारखे अस्र आणि रुद्रम मिसाइल लाल लावण्यासाठी विमान मध्ये काही बदलाव करणे गरजेचे होते ज्यामुळे विमानाचा खर्च वाढत होता.
राफेल मरीन मधे इंडियन नेव्ही चार्जिंग पसंती मागे काय अजून खासियत आहे म्हणजे विमानाची व्हर्टिकल लँडिंग आणि फोलडेबल विंग्स, या दोन खासियत बद्दल समजते की जर आपण एअर फोर्सच्या विमानांना बघितले तर त्यांना टेक ऑफ करण्यासाठी आणि लँड करण्यासाठी एक मोठा रनवे असतो परंतु नेव्हीच्या जहजा जवळ असे काही नसते त्यांना एअरक्राफ्ट कॅरिअरची छोटे रणवे वर टेक ऑफ आणि लँड करावे लागते. त्यामुळे त्यांच्यामागे एक हुक असते जे लँड करताना जहाजाला थांबविण्यासाठी काम करते. राफेलच्या मरीन व्हर्जन मधे वर्टिकल लेंडिंग चा फिचर मिळतो म्हणजेच हे विमान छोट्या रनवे वरसुद्धा टेक ऑफ करू शकतो याच फिचरमुळे एअरक्राफ्ट कॅरिअर च्या डेक वर लँड करण्याची क्षमता ठेवतो. Rafale-Marine
Rafale-Marine पुढचा फिचर ज्याने इंडियन नेव्हील इंप्रेस केले ते आहे फोलडेबल विंग्स जसे की नावानेच समजते. बोलणे विमानाच्या पंखाचे होत आहे. राफेल विमानाचे पंख फोल्ड होतात. याचा सगळ्यात मोठा फायदा हार्दिक आहे की एअरबेस च्या हँगर प्रमाणे एअरक्राफ्ट कॅरिअर वर जागा नसते म्हणजेच पंख फोल्ड करण्यासाठी खूप जागा वाचते दुसरा फायदा असा आहे की फोल्ड होत असलेल्या पंखामुळे हवेमध्ये पायलटला युक्ती कारण्यासाठी मदत मिळते कारंकी हवेमध्ये पंखाचे वळणे ही खुओ मोठी गोष्ट आहे. तिसरा फायदा म्हणजे जो जासूसी करण्यासाठी कामी येतो रडार ला चकवा देणे.फोलडेबल विंग्स मुळे रडार पासून वाचणे सोपे होऊन जाते.
• लाईट कॉमब्याट एअरक्राफ्ट (LCA) Rafale-Marine
6 फेब्रुवारी 2023.भारताच्या लोकांनी टीव्ही वर एक ऐतिहासिक नजारा बघितला. भारतात बनलेला एअरक्राफ्ट ज्याला तेजस नाव दिले गेले त्याने भारतातच बनलेल्या एअरक्राफ्ट कॅरिअर INS Vikrant वर यशस्वी लँडिंग केली. हा खरंच बघितले तर भारतासाठी गर्वाचा क्षण होता. नेव्ही ने सांगितले की भारत हा आत्मनिर्भर बनन्याच्या क्रम मधे एक दगड आहे. याआधी DRDO ने 2020 मधे तेजस-नेव्हल चा 18 वेळा टेक ऑफ आणि लँडिंग टेस्ट करून दाखविले होते. हे जहाज अजून पण डेव्हलपिंग स्टेज मधे आहे यामध्ये Active Electronically Scanned Array (AESA) लावले गेले आहे जो रडार विषयी या जहाजा ला नवीन क्षमता प्रदान करते.
Rafale-Marine बघितले तर या जहाजाच्या डायमेन्शन बद्दल याची लांबी 14.64 मिटर, विंगस्पेन 8.50 मिटर आणि उंची 4.87 मीटर आहे. तेजस 4000 किलोग्राम पेक्षा जास्त पेलोड घेऊन जाण्यासाठी सक्षम आहे. याला भारताच्या DRDO ने बनवले आहे. 500 किलोमीटर रेंज असणारे हे विमान मैक 1.8 च्या स्पीड ने जाऊ शकते परंतु हे विमान अजून देखील डेव्हलपिंग स्टेज वर आहे.यामुळे येत्या काळामध्ये यामध्ये अजून चांगले फिचर्स बघायला मिळतील. Rafale jet speed
सूत्रानुसार राफेल M ची पहिली तुकडी येण्यासाठी २-३ वर्षे लागू शकतात हवाई दलासाठी ३६ राफेलचा करार २०१६ मध्ये झाला होता आणि त्याची डिलिव्हरी होण्यसाठी ७ वर्षे लागली. Rafale-Marine